Uitleg diverse begrippen

Integriteit

Met integriteit – of integer handelen – wordt bedoeld dat je je functie adequaat en zorgvuldig uitoefent, met inachtneming van je verantwoordelijkheden en de geldende regels. Als regels ontbreken of onhelder zijn, dan oordeel je en handel je op moreel verantwoorde wijze, op basis van algemeen aanvaarde sociale en ethische normen. Je neemt verantwoordelijkheid voor je eigen handelen, je bent aanspreekbaar op je gedrag, en je spreekt anderen hierop aan.
Integriteit wordt soms beperkt uitgelegd als de afwezigheid van fraude en corruptie. Soms wordt integriteit erg breed uitgelegd en vallen er ook waarden onder als collegialiteit, betrouwbaarheid, klantgerichtheid, objectiviteit, fatsoenlijkheid, effectiviteit en efficiëntie.

Ongewenste omgangsvormen

Er is sprake van ‘ongewenste omgangsvormen’ als u wordt benaderd op een manier die niet hoort bij een gewone collegiale relatie. Denk aan: agressie, bedreiging, discriminatie, geweld en seksuele intimidatie. Ook roddelen, pesten en het verspreiden van geruchten zijn ongewenste omgangsvormen.
Wat ongewenst gedrag is, verschilt per persoon: wat de ene medewerker een grap vindt, kan voor een andere medewerker veel te ver gaan.

Seksuele intimidatie

Seksuele intimidatie bestaat uit:
• ongewenste seksuele benaderingen;
• verzoeken om seksuele gunsten;
• ander verbaal, non-verbaal of fysiek gedrag van seksuele aard op het werk.
Het kan bijvoorbeeld gaan om handtastelijkheden of seksistische grappen en opmerkingen. Het hoeft dus niet altijd om lijfelijk contact te gaan. Door seksuele intimidatie worden vaak de werkprestaties van de medewerker aangetast en ontstaat er een intimiderende, onaangename of ronduit vijandige werkomgeving. Dit kan leiden tot stress bij de medewerker en zelfs tot ziekmeldingen

(Cyber)Pesten

In tegenstelling tot een onschuldige plagerij, is bij pesten sprake van bewust pijn doen of nadeel toebrengen. Voorbeeld: een werknemer verstopt gereedschap van zijn collega, waardoor deze de productienorm niet haalt.
Cyberpesten en het plaatsen van (bewerkte) foto’s of filmpjes op internet zijn nieuwe vormen van pesten. Pesten gebeurt vaak anoniem en in het geniep. Daardoor veroorzaakt dit ongewenste gedrag extra stress bij het slachtoffer. Iedereen kan slachtoffer worden van pesten.

Discriminatie

Discriminatie bestaat uit beledigende uitlatingen over:
• ras;
• godsdienst;
• huidskleur;
• afkomst;
• nationale of etnische afstamming;
• geslacht;
• seksuele geaardheid.

Ook indirecte uitlatingen kunnen discriminerend zijn. Dergelijk gedrag heeft vaak een negatieve invloed op de werkprestaties van de medewerker en op de werkomgeving.

Psychosociale arbeidsbelasting (PSA)

De meeste mensen brengen een groot deel van hun tijd op hun werk door. De omgang met collega’s en cliënten kan veel invloed hebben op hoe iemand zich voelt, zeker als er sprake is van pesterijen, geweld, discriminatie of seksuele intimidatie. Dit kan ingrijpende gevolgen hebben in de vorm van ernstige lichamelijke en psychische klachten. Ook een hoge werkdruk kan een bron van stress vormen. De werkgever is verplicht grensoverschrijdend gedrag en werkdruk te voorkomen. Maar ook de werknemers zelf dragen hiervoor medeverantwoordelijkheid.

Burn-out en Overspannenheid

Overspannenheid en Burn-Out vallen niet direct onder het lijstje, agressie, (seksuele) intimidatie, pesten en discriminatie, waaronder de taken van de vertrouwenspersoon vallen. Wel kunnen deze aspecten de directe aanleiding zijn van overspannenheid of Burn-out met als gevolg conflicten en een te hoge werkdruk.

Overspannenheid impliceert dat er geen energiereserve meer aanwezig is. Overspannen mensen zijn vaak chronisch moe, gespannen, prikkelbaar, emotioneel labiel, hebben concentratieproblemen en slapen soms slecht. Het is het gevolg van een verstoord evenwicht tussen zaken die stress opleveren en het vermogen deze stress te verwerken.

Burn-out wordt veroorzaakt door een zeer langdurige (soms wel jarenlange) blootstelling aan te hoge werkstressoren, wat uiteindelijk een kloof veroorzaakt in de taakopdracht, de werkmotivatie en de arbeidssatisfactie. Burn-out en overspannenheid staan bovenaan in de lijst van beroepsziekten: het betreft 81% van de gerapporteerde psychische aandoeningen.

Werk gebonden risico’s die overspannenheid en burn-out kunnen veroorzaken zijn onder meer:
• hoge werkdruk;
• grote emotionele belasting;
• gebrek aan regelmogelijkheden (het werk niet zelf kunnen indelen);
• toekomst onzekerheid;
• arbeidsconflicten;
• werktijden;
• ingrijpende gebeurtenissen op het werk of thuis;
• moeilijk te combineren taken thuis en op het werk.

Door snel in contact te komen met de mensen die deze problemen hebben kunnen vertrouwenspersonen vaak een 1ste opvang voor hen zijn, waardoor ernstiger gevolgen voor deze mensen zelf en het bedrijf voorkomen kunnen worden.