Wat werkt beter? Macht of gezag!

 

Intimidatie, manipulatie, (emotionele) chantage: het komt nog steeds voor op de werkvloer. Bij bedrijven en organisaties worden werknemers meer dan eens geconfronteerd met situaties waarbij sprake is van machtsmisbruik.

Het woord “macht” heeft iets negatiefs over zich. Maar wat is macht?

• Macht is de invloed die de machthebbende heeft om anderen dingen te laten doen die tegen de belangen van de anderen ingaan.

Als medewerker wil je echter aangestuurd worden met gezag. Maar wat is gezag?

• Gezag is het mogen instrueren van anderen met instemming van die anderen tot handelingen, waarbij die handelingen in dienst staan van de taakuitoefening van de betrokkenen.

Toch hebben leidinggevenden of managers macht. Of is dat gezag?

Macht en Gezag
Macht en gezag (verantwoordelijkheid) zijn twee woorden die niet door elkaar gehaald moeten worden. Toch is er nog niets mis met macht of gezag. Bestuurders en/of leidinggevende moeten keuzes en (impopulaire) beslissingen kunnen maken in het belang van de organisatieanders kan dat negatieve gevolgen hebben voor de organisatie.

Bewustwording is wel van belang voor mensen in bepaalde posities; dat macht hebben een hoge verantwoordelijkheid is. Het is geen recht maar eerder een plicht. Wie vanuit zijn positie macht kan uitoefenen op anderen heeft de plicht:

• om voortdurend te reflecteren op zijn eigen gedrag en positie
• om open te staan voor feed-back op beslissingen die genomen worden
• om transparant te zijn over het hoe en waarom van de beslissing
• om in het belang van de organisatie de denken ipv naar eigen belang.

Waar ligt de grens tussen macht en machtsmisbruik?

De grens tussen macht en misbruik van macht is erg subtiel. Wanneer is het misbruik? Wanneer hij opdrachten geeft die niet het belang van de organisatie dienen, die niet het belang van de medewerker dienen maar die bijvoorbeeld het belang van diegene die de opdracht verstrekt dienen. Kenmerken van machtsmisbruik zijn het tegenovergestelde van het hebben van gezag, zoals;

• hij is niet aanspreekbaar op eigen gedrag
• reflecteert niet op zichzelf
• is niet open of transparant: is niet te bevragen op zijn keuzes
• laat eigen belang prefereren boven het belang van anderen
• laat zich leiden door zijn ego

Macht en intimidatie op de werkvloer
Hoe meer macht iemand heeft, hoe groter de invloed is op anderen en hoe meer hij te zeggen heeft over andere mensen. Het zal duidelijk zijn dat de impact en consequenties van zijn beslissingen voor anderen groter zullen zijn naarmate iemand meer macht heeft.

Verkeerde normen en waarden
Machtsmisbruik/ Machtsvertoon kan als “cultuur” binnen bedrijven voorkomen. Dan valt macht/machtsmisbruik binnen de normen en waarden van het bedrijf. Angst wordt zo de extrinsieke motivator om medewerkers aan te jagen om vooral gehoorzaam en braaf te zijn. Medewerkers van zo’n bedrijf zullen zeker niet snel de intrinsieke motivatie hebben tot het leveren van een prestatie.

Heerst er bij u een cultuur van intimidatie en machtsmisbruik; neem dan contact met ons op. U heeft recht op een veilige werkomgeving!